หลักสูตรฝึกอบรม กิจกรรม 5ส - หลักสูตร 1 วัน

หลักการและเหตุผล
ในกระบวนการผลิตสินค้า ประกอบด้วย 4M1E นั่นก็คือ  Man Machine Material Method และ Environment ถ้าให้ถามว่า M ไหนความสำคัญที่สุด นั่นก็คือ M=Man เพราะ M ที่สามารถสร้างได้หรือซื้อหาได้นั่นคือ Machine Material Method แต่ M=Man นั้นต้องมีการอบรม หรือพัฒนาบุคลากร อย่างสม่ำเสมอ  กิจกรรม 5ส เป็นกิจกรรมพื้นฐาน ที่จะพัฒนาความเป็นระเบียบ  ความมีวินัยให้กับพนักงาน เมื่อพนักงานมีปัจจัย 5ส ที่เป็นพื้นฐานแล้ว ก็จะสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวัน ชีวิตในการทำงานได้อย่างดี 3M= Machine Material Method จะถูกควบคุมโดยพนักงานที่ดี และส่งผลให้เกิดประสิทธิภาพของการทำงานที่ดีในทุกด้าน   ดังนั้นในการพัฒนาบุคลากรโดยใช้กิจกรรม 5ส จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับทุกองค์กร


หลักการจัดการ/รายละเอียดเบื้องต้น
5ส คือเครื่องมือสำหรับ  การจัดการพื้นฐานให้กับบุคลากรมีความระเบียบ วิน้ย เพื่อให้พนักงานมีความรับผิดชอบเพิ่มขึ้น และส่งผลให้การทำงานนั้นเอื้ออำนวยต่อการเพิ่มผลผลิต โดย การกระทำ 5 สิ่ง คือสะสาง สะดวก สะอาด สร้างมาตรฐาน และสร้างนิสัย และเมื่อ 5ส ได้พัฒนาบุคคลกรให้มีความสามารถเป็นพื้นฐานที่ดี ก็จะพร้อมที่จะต่อยอดให้กับ Management Tools ตัวอื่น ๆ นำไปสู่ ตัวชี้วัดผล PQCDSME ตาม KPI ที่ตั้งไว้


ในช่วงแรกของการกิจกรรม 5ส  คือ การนำ 3ส สะสาง สะดวก สะอาด มาใช้ในการปรับปรุงพื้นที่การทำงานในโรงงาน เพื่อให้เกิดความสะอาด เป็นระเบียบ  ปลอดภัยในระหว่างการทำงาน  เมื่อโรงงานเริ่มได้สะสางสิ่งของที่ไม่จำเป็นออกไปแล้ว ก็จะเหลืออุปกรณ์ที่จำเป็น  ดังนั้นจะเริ่มเข้าสู่ ส = สะดวก เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างป้ายชี้บ่ง การสร้างสัญลักษณ์ การใช้แถบสี หรือการใช้แผนผังต่าง ๆ  เพื่อให้องค์กร เกิดความคล่องตัวในการทำงานที่ดีขึ้น  จากนั้นให้ก็ดูแลโดย ส=สะอาด เพื่อให้พื้นที่เกิดความสะอาดอยู่สม่ำเสมอ  และสิ่งสำคัญที่สุดของการทำ 3ส คือ ทุกพื้นที่จะองค์กรนั้น จะต้องมีผู้รับผิดชอบ ทุกพื้นที่ 100 % (No man’s land)


ส = สร้างมาตรฐาน เพื่อกำหนดรูปแบบการตรวจให้เป็นมาตรฐานกลาง ส่วนใหญ่องค์กร จะนำบุคลากรที่มีความสามารถ นำไปอบรม และกลับมาจัดตั้งเป็นคณะกรรมการ 5ส จากนั้นใช้คณะกรรมการชุดนี้  ทำการตรวจสอบพื้นที่และลงคะแนน  เพื่อสร้างตัวเปรียบเทียบความคืบหน้าของกิจกรรม 5ส ซึ่งคณะกรรมการชุดจำเป็นต้องมีบทบาทเพื่อผลักดันกิจกรรม 5ส. ให้เกิดการปฏิบัติทั่วทั้งองค์กร  ซึ่งจะต้องมีเทคนิคในการการสื่อสาร ทำความเข้าใจ และกระตุ้นเพื่อให้พนักงานเข้าใจถึงแนวทางการปฏิบัติ แบบฟอร์มตรวจสอบและคะแนนที่บันทึกต้องเป็นเหตุเป็นผล  เพื่อที่ผลการปฏิบัติจะต้องเป็นลักษณะการใช้กำลังใจ และเกิดการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง


เมื่อปฏิบัติจนเป็นที่น่าพอใจ จะเริ่มการปรับรูปแบบการตรวจสอบให้เป็นลักษณะที่เรียกว่า Three levels Audit ตามรูปด้านล่าง ซึ่งจะกระจายการ audit ไปยังพนักงานที่พื้นหน้างาน  หัวหน้างาน และ ผู้บริหาร  โดยมีการทำแบบฟอร์ม 5ส แต่ละพื้นที่ จากนั้นก็ให้มีการตรวจสอบตามความถี่ที่กำหนดไว้ ซึ่งจะเป็นการสร้าง ส=นิสัย ให้กับบุคลากรทั้งองค์กรอย่างแท้จริง


วัตถุประสงค์
 เพื่อให้พนักงานเข้าใจถึงกิจกรรม 5ส อย่างดี
เพื่อปรับปรุงความมีระเบียบวินัยของพนักงานให้สูงขึ้น
เพื่อให้พนักงานสามารถสร้างแบบฟอร์ม 5ส ได้เอง รวมทั้งการนำไปปฏิบัติที่หน้างาน
เพื่อให้การทำ 5ส นำไปประยุกต์กับในส่วนของการเพิ่มผลผลิต
เพื่อที่จะนำ Visual control เข้าไปใช้ในการตรวจสอบกับเครื่องจักร
เพื่อที่จะพัฒนาสร้างคู่มือมาตรฐาน 5ส ไปสู่รูปแบบ Picture Standard.

กลุ่มเป้าหมาย
ผู้จัดการ
หัวหน้างาน
พนักงานทุกท่าน

รายละเอียดของหลักสูตรฝึกอบรม
วัตถุประสงค์ของการดำเนินกิจกรรม 5ส และการแบ่งพื้นที่
การเตรียมการของกิจกรรม 5ส
แบ่งการรับผิดชอบลงในโครงสร้างการบริหารงานขององค์กร
บอร์ด 5ส.
ขั้นดำเนินการกิจกรรม 5ส. การสร้างแบบฟอร์มการตรวจสอบ
คู่มือมาตรฐาน 5ส. รูปแบบของ Visual control
 ความสำคัญของการทำ Big Cleaning Day และ Red Tag
รูปแบบของ Three Levels AuditWork Shop
การแบ่งพื้นที่ , การทำ small group , การจัดทำบอร์ด 5ส
Q&A
Post – test

จำนวนผู้เข้าอบรม
40 คน/รุ่น

แนวทางการฝึกอบรม
บรรยาย 70% กิจกรรม 30%
เข้าเยี่ยมชมพื้นที่การทำงานของแต่ละส่วนและระบุจุดที่ต้องปรับปรุงเพื่อทำให้พื้นที่การทำงานเอื้ออำนวยต่อการเพิ่มผลผลิต