หลักสูตรฝึกอบรม การคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์อย่างเป็นตรรกะ - หลักสูตร 2 วัน
(Logical thinking : analytical and synthesis thinking skills)

หลักการและแนวความคิด
“ขอให้สั่งมาเถอะว่าจะให้ทำอะไร ผมจะทำให้สุดความสามารถ แต่อย่าถามคำถามหรือข้อเสนอแนะใด ๆ จากผมเลยนะ ผมคิดไม่ออกหรอก !”
“ทำไมเราใช้ทรัพยากรมากมายกับโครงการนี้ แต่ดูเหมือนว่าจะไม่บรรลุผลเท่าที่ควร Are we doing the right thing?”
“ทำไมปัญหานี้ถึงลุกลามและขยายตัวจากปัญหาเล็ก ๆ กลายปัญหาที่ใหญ่และแก้ไขได้ยาก เรามาถูกทางหรือเปล่าเนี่ย?”
“ทำไมถึงเกิดปัญหาเดิม ๆ ขึ้นแล้วขึ้นอีก ขึ้นซ้ำซาก เรากำลังแก้ไขปัญหาตรงจุดหรือเปล่า?”
“ทีมงานของเราร่วมมือกันดี ทุกคนเป็น ‘นักทำ’ ที่ดี แต่เราต้องการ ‘นักริเริ่ม’ ด้วย เราจะทำอย่างไรดี?”

 คำถามเหล่านี้อาจเป็นสิ่งที่ท่านกำลังพบในการทำงานประจำวันในองค์กรและการบริหารผู้ใต้บังคับบัญชาของท่าน หลักสูตรนี้จะให้ทางออกแก่ท่านด้วยการพัฒนาทักษะทางการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์อย่างมีตรรกะ ซึ่งจะเป็นพื้นฐานสู่การพัฒนาทักษะการคิดในระดับที่สูงขึ้นต่อไป
 “ความคิดนำมาซึ่งความสำเร็จ” นั้นเป็นความจริงอย่างไม่ต้องสงสัย เพราะความคิดจะนำมาซึ่งการกระทำและการกระทำจะนำไปสู่ผลลัพธ์ ผลลัพธ์จะดีหรือไม่นั้นจึงขึ้นกับจุดเริ่มต้นที่สำคัญคือการคิด การคิดที่ถูกต้องย่อมนำไปสู่ความเข้าสภาพปัญหาที่ถูกต้อง และช่วยให้การแก้ไขปัญหาเป็นไปอย่างถูกต้อง ตรงกันข้าม หากมีการคิดวิเคราะห์ปัญหาผิดทิศทาง ทรัพยากรที่ใช้ไปเพื่อแก้ไขปัญหานั้นย่อมไม่เกิดผลช่วยให้ปัญหาบรรเทาได้ ซ้ำร้ายอาจยิ่งเป็นการสร้างปัญหาที่ยุ่งยากขึ้นมาได้อีก ความสำเร็จในการทำงานจึงอยู่ที่ประสิทธิภาพของการคิดของบุคลากรในระดับต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบุคลากรในระดับบริหารทุกระดับที่ต้องแปรเปลี่ยนวิสัยทัศน์และเป้าหมายขององค์กรไปสู่กลยุทธ์และแผนปฏิบัติการที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
 แต่ปัญหาประการสำคัญที่พบอยู่เสมอในบุคลากรขององค์กรภาครัฐและภาคธุรกิจอุตสาหกรรมต่าง ๆ ในประเทศไทย คือ ความสามารถและทักษะในการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูลอย่างเป็นระบบในเชิงตรรกะเหตุผล ซึ่งการคิดในลักษณะนี้ถือได้ว่าเป็นพื้นฐานที่สำคัญของการทำงานทุกประเภทในองค์กร เช่น การวางแผนงาน การแก้ปัญหา การตัดสินใจ ตลอดจนการบริหารจัดการงานประจำวันให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ ปัญหาความสามารถและทักษะในการคิดนี้ปรากฏอยู่ในทุกระดับชั้นขององค์กรตั้งแต่บุคลากรในระดับปฏิบัติงาน ผู้บริหารระดับต้น ผู้บริหารระดับกลาง หรือแม้กระทั่งเจ้าของกิจการหรือผู้บริหารระดับสูงขององค์กรที่ต้องข้องเกี่ยวกับข้อมูลจำนวนมากที่มีระดับความซับซ้อน ผู้บริหารทุกระดับจึงสมควรที่จะต้องได้รับการพัฒนาความสามารถในการคิดเชิงวิเคราะห์สังเคราะห์อย่างเป็นตรรกะเช่นกัน นอกจากนี้ ความสามารถในการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์อย่างเป็นตรรกะนี้ยังเป็นพื้นฐานสำคัญของการคิดอื่นๆ ที่จำเป็นต่อการทำงาน เช่น การคิดเชิงมโนทัศน์ (conceptual thinking) การคิดเชิงเปรียบเทียบ (comparative thinking) การคิดเชิงประยุกต์ (applicative thinking) และการคิดเชิงระบบ (systematic thinking) ดังนั้น พื้นฐานความสำเร็จขององค์กรนั้นจึงต้องให้ความสำคัญทั้งเรื่องการคิด (head) ร่วมกับการพัฒนาทักษะการปฏิบัติ (hand) และทัศนคติค่านิยมที่ดีต่องาน (heart)
 องค์กรสมัยใหม่จึงกำหนดให้เรื่องของการพัฒนาทักษะการคิด (thinking skills) เป็นวาระเชิงกลยุทธ์ที่สำคัญขององค์กรในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา องค์กรสมัยใหม่ต่างให้ความใส่ใจและความสำคัญต่อการพัฒนาศักยภาพทางการคิดให้กับบุคลากรในองค์กรของตนนอกจากนี้ ทักษะการคิดต่างๆ ของบุคลากรยังเป็นรากฐานของการพัฒนาองค์กรในระยะยาวซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการบริหารจัดการความรู้ในองค์กร (knowledge management) ซึ่งจะพัฒนาไปสู่การสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ (learning organization) และการสร้างองค์กรแห่งการริเริ่มสร้างสรรค์ (innovative organization) อีกด้วย การปลูกฝังความสามารถในการคิดให้กับบุคลากรจึงควรเป็นแผนงานริเริ่มในลำดับแรก ๆ ที่องค์กรควรพิจารณา
 หลักสูตรนี้ ต้องการบ่มเพาะพื้นฐานการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์เชิงตรรกะให้กับบุคลากรขององค์กร เพื่อให้เข้าใจหลักการ เทคนิค และเครื่องมือช่วยในการคิดอย่างมีประสิทธิผล สอนแนะฝึกฝนบุคลากรให้มีทักษะในการคิดและสามารถถ่ายทอดเทคนิคไปประยุกต์ปรับใช้ในการปฏิบัติงานของตนเองและผู้ใต้บังคับบัญชาต่อไป

จุดมุ่งหมายของหลักสูตร
ผู้ที่รับการอบรมจากหลักสูตรนี้จะได้รับการพัฒนาในเรื่องของ:
 ความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการคิดของมนุษย์ ซึ่งส่งอิทธิพลต่อการกำหนดรูปแบบพฤติกรรมและผลการกระทำของบุคลากร
 เรียนรู้หลักการพื้นฐานการคิดวิเคราะห์เชิงตรรกะ โครงสร้างและองค์ประกอบพื้นฐานของการคิดแบบตรรกะ เทคนิคและเครื่องมือที่ช่วยในการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและสัมฤทธิผลของกระบวนการคิดแบบตรรกะ
 ทักษะการคิดวิเคราะห์และแบบตรรกะซึ่งผู้เข้ารับการอบรมสามารถนำไปประยุกต์และถ่ายทอดให้กับผู้ใต้บังคับบัญชาต่อไป
 การประยุกต์การวิเคราะห์และสังเคราะห์เชิงตรรกะเพื่อเพิ่มผลิตภาพในการปฏิบัติงาน เช่น การวิเคราะห์ข้อมูล การจัดทำรายงาน การนำเสนองาน การแก้ปัญหา การตัดสินใจ การวางแผน ฯลฯ ที่สามารถวัดประเมินผลเชื่อมโยงกับผลการปฏิบัติงานของบุคลากรและผลลัพธ์ทางธุรกิจขององค์กรได้

หลักสูตรนี้เรียนอะไรบ้าง?
วันที่ 1
 ธรรมชาติและแบบแผนการคิดของมนุษย์
       เข้าใจการทำงานของสมอง
       เข้าใจกระบวนการคิดและพฤติกรรม
       หลักการพื้นฐานของการคิดเชิงตรรกะ
       ทักษะการคิดที่สำคัญของหักหน้างานและนักบริหาร
       กระบวนการคิดเชิงตรรกะ
 การคิดวิเคราะห์
       ความหมายของการคิดวิเคราะห์
       ประโยชน์และความสำคัญของการคิดวิเคราะห์
       เมื่อใดที่ต้องใช้การคิดวิเคราะห์
       หลักการคิดวิเคราะห์
       เทคนิคที่ใช้ในการคิดวิเคราะห์
       เครื่องมือที่ช่วยในการคิดวิเคราะห์ให้มีประสิทธิภาพ แม่นยำ
       การเชื่อมโยงเชิงตรรกะในการคิดวิเคราะห์
       การตรวจสอบตรรกะในการคิดวิเคราะห์
 Workshop
       แบบทดสอบทักษะการคิด (self-assessment of personal thinking skills)
       แบ่งกลุ่มวิเคราะห์กรณีศึกษา
หมายเหตุ: ในวันที่1 นี้ ผู้สอนจะกำหนดให้แต่ละกลุ่มจัดเตรียมปัญหาหรือแผนงานโครงการที่ดำเนินการจริงมาเป็นกรณีศึกษาสำหรับการอบรมในวันที่ 2

วันที่ 2
 การคิดเชิงสังเคราะห์
       ความหมายของการคิดเชิงสังเคราะห์
       ลักษณะของการคิดเชิงสังเคราะห์
       การคิดเชิงสังเคราะห์ vs การคิดวิเคราะห์
       ประโยชน์และความสำคัญของการคิดเชิงสังเคราะห์
       เมื่อใดที่ต้องใช้การคิดวิเคราะห์
       วิธีการคิดเชิงสังเคราะห์
       เทคนิค morphological synthesis ในการสังเคราะห์ให้มีประสิทธิภาพ แม่นยำ
       การคิดเชิงสังเคราะห์เพื่อสร้าง “สิ่งใหม่”
       การคิดเชิงสังเคราะห์เพื่อสร้าง “แนวคิดใหม่”
 การประยุกต์ใช้การคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ในการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ
       การวิเคราะห์ปัญหา
       การสังเคราะห์แนวทางแก้ไข
       กระบวนการออกแบบวิธีการแก้ปัญหาแบบตรรกะ
       เครื่องมือการคิดเพื่อการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
Workshop
       แบ่งกลุ่มวิเคราะห์กรณีศึกษาปัญหาจริงขององค์กรตามที่แต่ละกลุ่มได้เตรียมมา

หลักสูตรนี้เหมาะกับใคร?
 ผู้บริหารระดับกลางในสายงานต่าง ๆ ขององค์กร
 ผู้จัดการและหัวหน้างาน

แนวทางในการดำเนินการฝึกอบรม
1. การฝึกอบรมใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบผู้ใหญ่ (Adult Learning) โดยเน้นให้ผู้เรียนได้คิดแลกเปลี่ยนประสบการณ์ แสดงความคิดเห็น เพื่อให้เกิดความเข้าใจเนื้อหาอย่างแท้จริง และ สามารถนำไปใช้ได้ทันที
 การสร้างและกระตุ้นการสื่อสาร 2 ทาง เช่น
       การแนะนำตัวเอง จุดประสงค์และความคาดหวังจากการอบรม
       คำสำคัญต่าง ๆ (Key Words)
       การตั้งคำถามเพื่อกระตุ้นการคิดของผู้เข้าอบรม
 การประเมินผลตนเองหลังการอบรม
       ผ่านการนำเสนอผลงานกิจกรรมกลุ่ม (Workshop)
       ผ่านการนำไปถ่ายทอดต่อ
 Workshop ประเด็นสำคัญที่สามารถฝึกทักษะได้
       กระตุ้นให้ฝึกคิดและนำเสนอ
       นำเทคนิค เครื่องมือไปทดลองใช้
       แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันในกลุ่มระดมสมอง
 Assignment เพื่อนำไปฝึกฝนเพิ่มเติม
       หัวข้อหรือเรื่องที่เกี่ยวข้องกับภารกิจงานของตนเอง
2. รูปแบบของการฝึกอบรมมีทั้งการบรรยาย การระดมสมอง (brainstorming) กลุ่มปฏิบัติการ (workshop) กรณีศึกษา (case study) และการนำเสนอผลงาน (presentation) ทำให้การเรียนรู้ เกิดความสนุกสนาน และสามารถเข้าใจด้วยตัวเองอย่างแท้จริง
3. วิทยากรทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ ผ่านกระบวนการสอนแนะแบบกลุ่มหรือ Group Coaching เพื่อให้ผู้เรียนรู้สามารถพัฒนาประยุกต์เทคนิคและเครื่องมือได้อย่างเหมาะสมกับจริตของตนเอง และนำไปสู่การใช้ปฏิบัติงานจนเกิดความชำนาญ

เน้นการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจหลักการและได้พัฒนาทักษะการคิด โดยวิธีการอบรมประกอบด้วยการบรรยายเนื้อหาทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง กิจกรรมกลุ่ม กรณีศึกษาและการฝึกปฏิบัติเพื่อให้การถ่ายทอดองค์ความรู้สามารถนำไปสู่ประโยชน์ต่อองค์กรและสอดคล้องกับบริบททางธุรกิจของแต่ละองค์กรกรณีศึกษาและการฝึกฝนเทคนิคการคิดจะได้รับการออกแบบให้เหมาะสมในรูปแบบการคิดที่สำคัญและจำเป็น ต่อการดำเนินงานทางธุรกิจของแต่ละองค์กร (Customized) โดยดำเนินการจัดอบรมภายในองค์กร (In House Training) ในวันและเวลาที่องค์กรสะดวกและบุคลากรมีความพร้อมในการเข้าอบรมอย่างพร้อมเพรียง